Notities

Er gebeurde van alles voordat de goden werden verbannen. (Zoals het verhaal ook meermaals benoemt.) Dit is niet “het begin van alles”. Het is niet de “oerknal” van mijn wereld.

Maar dit is wel het begin van de planeet die ze later Somnia noemen. De planeet waarop 99% van de Levenssaga plaatsvindt.

Op diezelfde manier is het ook niet het eerste verhaal dat ik schreef voor dit project. Het was de vijfde. Ik besefte langzaam dat het misschien handig was om te beginnen bij het begin :p

Daarna is dit verhaal keer op keer herschreven. De eerste versie schreef ik op mijn 14e. Toen kon ik nog niet goed schrijven én had geen flauw idee wat dit project inhield. Dus elke versie werd het verhaal beter geschreven, beter wetenschappelijk onderbouwd, en een beter begin voor dit ambitieuze project.

Daarom zijn de notities ook zo lang. Dit verhaal is cruciaal en het heeft veruit de meeste versies gehad.

Ik zocht steeds naar manieren om de wetenschap op een concrete, fysieke manier uit te leggen. Zoals het splijten van de tektonische platen dat óók het idee geeft voor het splijten en verdubbelen van DNA. Zoals de godenkinderen die uit elkaar vliegen—hoe lichter, hoe verder weg—wat een spiegel is voor hoe lichtere deeltjes in planeten verder weg terechtkomen.

Over de wetenschap

Dit verhaal blijft dichtbij de kennis die we nu hebben over hoe leven ontstond.

Ons water komt echt uit stenen van andere planeten met méér water (verder van de zon).
De aarde was al die tijd een grote vuurbal. Een hete hel vol lava.
Wij zijn een planeet met een harde stevige grond. Omdat toevallig deze stofjes rond de aarde zweefden toen het werd gevormd. (En met “stofjes” bedoelen we vrijwel altijd “sterrenstof weggeblazen door de zon”.)
Die deken van koolstofdioxide om de planeet. Hoe (waterstof uit stenen) + (zuurstof in de grond) uiteindelijk zorgde voor waterdamp in de atmosfeer. (In dit verhaal is er nog geen pure zuurstof, dat kwam pas later.)
Koolstof is inderdaad een belangrijke bouwsteen voor leven. Omdat het met werkelijk alles een band kan en wil aangaan. Dus het is flexibel en multifunctioneel.
Water is net zo belangrijk. Op aarde hebben we precies de temperatuur waarbij het zowel vast (ijs), vloeibaar en gas kan zijn. Alle stofjes kunnen erin oplossen. Waterstof is het allerlichtste element. Het heeft simpelweg alle voordelen en geen nadelen.
Er zijn theorieën dat leven hier niet ontstond, maar van buitenaf op aarde terechtkwam: Panspermia. (Net zoals de goden van buitenaf kwamen en de boel op deze planeet in gang zetten.)
Het leven begon bij DNA + Enzymen. Moleculen smelten toevallig samen tot DNA. Dit had toevallig de eigenschap dat het zichzelf kon verdubbelen. Met de hulp van precies de juiste enzymen en stofjes die toevallig in de omgeving waren.

Maar zoals altijd kan kennis veranderen als nieuwe informatie komt. Er zijn redenen om te denken dat leven eerder begon. Er zijn redenen om te denken dat leven hier toevallig terechtkwam vanuit Mars. We hebben nog geen flauw idee waar die enzymen vandaan kwamen en waarom ze perfect dit proces versnelden.

Terwijl je de levenssaga leest, hoop ik dat je altijd vragen blijft stellen. Kan dit waar zijn? Is dit logisch? Waarom zou dit waar zijn? Is dit gebaseerd op wetenschap, of heeft die gekke Tiamo dit verzonnen? Want vragen stellen, en de antwoorden zoeken, is de enige manier om het leven beter te begrijpen.

(Ik vroeg mijzelf bijvoorbeeld af of buitenaardse wezens óók via DNA zouden werken. Na lang onderzoek leerde ik dat ons systeem praktisch optimaal is. De wetenschap kan geen andere moleculen vinden die net zo goed informatie kunnen opslaan en reproduceren als DNA. Die net zo stabiel zijn en te maken uit stofjes die in overal aanwezig zijn. Dus als buitenaards leven een ander systeem gebruikt, zijn ze waarschijnlijk veel minder efficiënt of divers dan wij.)

Over enzymen

Enzymen zijn geen levende wezens; het zijn stofjes. Toch evolueren ze bijna zoals levende wezens.

Een enzym is een eiwit. Eiwitten worden gemaakt op basis DNA. Dus het DNA in jouw lichaam zegt: “hé, ik wil dat je dit enzym maakt met deze eigenschappen”

Dus als hun eigenaar sterft, omdat de enzymen hun werk niet doen, worden de enzymen ook niet meer gemaakt. Zo gebeurt het over tijd dat niemand meer de “slecht werkende” enzymen kan maken

Eigenlijk begon alles dus bij RNA. Dit is de voorloper van DNA. Dit is wat codeert naar eiwitten (waaronder dus enzymen).

Maar er was totaal geen ruimte in dit verhaal hiervoor. Dus dit krijgt later een verhaal dat puur probeert om dit op een spannende en concrete manier uit te leggen.

Over de verzonnen onderdelen

Dit verhaal is natuurlijk niet waargebeurd. Er zijn geen verbannen kindergoden. (Of ze zijn héél goed verborgen!)

Het ontstaan gebeurde over miljarden jaren. Daarin maakten zwaartekracht, chemische reacties, inslagen van meteorieten, en nog meer onheil de aarde langzaam en toevallig zoals het nu is.

Maar zelfs daarna veranderde er nog veel. Voor de dinosaurussen, bijvoorbeeld, zagen de continenten er héél anders uit. Ze zaten allemaal aan elkaar in één supercontinent genaamd “Pangea”: hele wereld. We kennen zoveel unieke dino’s omdat zij groot werden vlak voordat de wereld uit elkaar brak. Dus ineens waren al die dino’s van elkaar gescheiden op hele andere eilanden, waardoor ze evolueerden in andere soorten.

Het probleem is natuurlijk dat er al die tijd geen leven was. Dat past niet bij de levenssaga. Dat maakt het bovendien erg lastig om leuke en spannende verhalen erover te schrijven.

“Oh nee! We hebben geen water!”
“Joh, wacht een paar miljard jaar en het komt vanzelf. Ik heb er alle vertrouwen in.”
“Ah ja, klopt helemaal.”
“Ik ga nu weer zonnen en luieren, want er is verder niets op deze planeet.”

Dus dit verhaal vertelt de versnelde versie met alleen de hoogtepunten. En alsof dit gebeurde met intentie, in plaats van dat het een toevallige samensmelting was (volgens de natuurwetten).

Dit zijn voorbeelden van weggelaten informatie …

De theorie van het ontstaan van leven door hete luchtstromen (“hydrothermal vents”) is het beste dat we hebben. Maar het is verre van bewezen. Zo zijn er ook allerlei andere onderdelen die wél bewezen zijn, maar niet hoe ze samenwerkten met de rest (om leven te laten ontstaan).
Ik noem het steeds stofjes en deeltjes, terwijl het atomen en moleculen zijn waarover ik praat. Er was eerst een scene die uitlegde wat atomen waren. En wat bijvoorbeeld het verschil was tussen water en waterstof. Maar dat maakte het verhaal té lang en té ingewikkeld. Al het tempo en spanning ging eruit voor een wetenschappelijke uitleg. Dus ik probeerde hier voor nu omheen te vertellen.
De watermoleculen in de stenen (van andere planeten) zijn waarschijnlijk op weg naar aarde veranderd door de straling van de zon. Dat maakt onderzoek naar waar ons water vandaan komt nog lastiger. Want waterstof heeft verschillende versies of “isotopen”.

Zodat we vanaf nu volle bak verhalen kunnen vertellen vol met levende wezens :)

Personages

Ardex (Sabeltandtijger): God van vuur en vernietiging. Oudste kind. Snel agressief, wil actie ondernemen, maar niet de slimste. Geeft veel om zijn familie, had goede band met vader. (Denkt/praat vaak in één woord of hele korte zinnen.)
Bella (Wasbeer): Godin van wijsheid, intelligentie en schoonheid. Praat vaak in een lang metrum (drie lettergrepen). Meer passief, wil meer nadenken over dingen of afwachten.
Cosmo (Grote Trap): Godin van lucht en ruimte. Praat vaak in een kort metrum (twee lettergrepen). Weet enorm veel en vertelt daarover ook graag tegen de rest. Is erg kalm en denkt liever eerst na voordat hij iets doet. (Begint vaak een zin met “Pardon!”)
Darus (Labrador Wolf): God van sterrenstof. Op deze planeet daardoor vooral god van steen, aarde en stofjes. Losjes, speels, grappig, neemt dingen niet zo serieus. (Begint vaak zinnen met “zeg”)
Eeris (Giraffe): Godin van de natuur. Beetje hyperactief en stuiterend. Voelt zich geen godin. Voelt zich meer “één met de natuur” en probeert niet boven anderen te staan.
Feria (Vos): Godin van de dieren. Erg sierlijk, gracieus, slim en daadkrachtig. Neemt haar taken veel serieuzer dan de anderen en heeft daardoor erg sterke krachten. Maar kan daardoor ook te ver gaan en nogal hard praten/handelen bij problemen. Grote liefde voor leven en lichamelijk contact.
Gulvi (Dolfijn): God van het water. Erg jong, onzeker, onervaren. Praat wijfelend en piepend. Weet meestal niet wat er aan de hand is of wat er van hem wordt verwacht, maar heeft een goed hart.
Hanah (Rode Panda): Godin van de onzichtbare krachten. Noemt haarzelf godin van de levenskrachten, anderen zien haar als godin van de kunsten en liefde. Weet dat de goden het leven niet moeten overhaasten. Dat ze zichzelf niet als god boven de andere dieren moeten plaatsen, maar onzichtbaar moeten helpen en samenleven. En dat doet zij dan ook.

Bella en Cosmo zijn de meest intelligente en welbespraakte goden. Dus zij praten in een metrum. Dat betekent dat de klemtonen van de lettergrepen die ze spreken precies een patroon volgen. Dat geeft hen die bijzondere ritmische manier van praten, en mij hoofdpijn om steeds erover na te denken.