Notities

Dit verhaal was een lastige. Toen ik jaren geleden het allereerste plan maakte voor de Levenssaga, deelde ik natuurlijk de grootste “periodes” van onze geschiedenis in. Ik had nog nauwelijks schrijfervaring en vond dit een logische aanpak.

Nu de Levenssaga een tijdje bezig is, echter, weet ik dat dit veel te algemeen is. Dit verhaal had als enige notitie “een verhaal over de Germaanse stammen (Barbaren) en waarschijnlijk dus ook de Romeinen”. Tja, dat is veel te breed. Het moet specifieker.

Dus ik deed onderzoek, haalde een paar oude karakters erbij, vond wat interessante stukjes informatie … en voor ik het wist was het verhaal veel te vol. Toen de eerste versie van het verhaal af was, had ik nog 2000 woorden over aan notities van dingen om nog toe te voegen! En ik zat al aan de woordenlimiet! (De verhalen zijn 15,000 woorden maximum.)

Dus dit was het verhaal dat (tot nog toe) veruit de meeste edits kreeg en waaruit ik het meeste moest schrappen of herschrijven.

Dan nu over naar de dingen die het bespreekt.

Ten eerste, deze dieren kunnen “mekkeren” (baa-baa of bar-bar): geiten, schapen, zeehonden, giraffes. Toch leuk om te weten.

Ten tweede, de wolven zijn natuurlijk niet zomaar gekozen voor de Amori. Een van mijn allereerste Levenssaga verhalen—nu tien jaar oud, nog niet gepubliceerd—ging over wolven en hoe ze vochten tegen de godenkinderen in het Eerste Conflict. Maar ik koos het vooral omdat wolven een grote rol speelden in de mythologie over de oprichting van Rome en het Romeinse Rijk, en zodoende een soort nationaal dier werden. (Ze hielden ook honden als huisdieren.)

Romeinen vs Barbaren

De Amori staan natuurlijk voor de Romeinen. (En Amor voor Rome.) Dit verhaal vind plaats redelijk vroeg in de tijdlijn van hun rijk.

De Barbaren is, zoals het verhaal opmerkt, een veel te algemene term voor wat eigenlijk een grote groep diverse stammen waren. De meest bekende daarvan zijn de Germaanse stammen, waaraan Germany (Duitsland) diens naam ontleent.

De Romeinen en de Barbaren waren niet perse vrienden. Maar de Barbaren waren met veel. Ze overliepen zo’n beetje heel Europa, en omdat ze altijd bleven rondtrekken, moesten ze dus vaak nieuw gebied innemen en waren steeds een gevaar.

Tegelijkertijd hadden de Barbaren dus veel minder wetten en structuur. Ze hadden geen grote steden. Ze verzamelden geen geld of grondstoffen om te verhandelen. Ze leefden veel simpeler en probeerden een meer natuurlijke leefstijl te behouden. (Dat voorbeeld in het verhaal, van dat ze elkaar dwongen om maar kort op een stukje land te blijven, is echt hoe sommige stammen werkten.)

Dus wat deden de Romeinen? Ze huurden de Barbaren in om tegen de andere Barbaren te vechten!

Zo waren de Hunnen (de Hennen) lange tijd hun soort van “politie” buiten hun rijk. Ze betaalden hen om de rest op afstand te houden. Dat speelde waarschijnlijk mee in hoe ze zo groot werden.

Totdat de Hunnen vonden dat het zo wel genoeg was en ze de Romeinen zelf begonnen aan te vallen. Uiteindelijk waren ze zo machtig en groot dat ze meewerkten aan de val van het Romeinse Rijk.

Het woord Barbaar is dus niet perse “correct”. De Grieken gebruikten het als eerst—want zij kwamen als eerste in aanraking met deze stammen—om te zeggen “zij die niet (onze taal) spreken”. Daarna veranderde het in een algemene term voor “buitenlander” of “zij die niet van hier zijn”. En over de jaren is het in onze taal geslopen als iets dat grofweg betekent “zij die ruw en zonder orde zijn/leven”.

Wat enigszins waar is, maar ook weer niet. Het feit dat die Germaanse stammen zo lang bestonden, en zo machtig waren, en uiteindelijk soort van hebben “gewonnen” … geeft aan dat ze iets goed deden. Hun leven was harder, ja, en ze gaven niks om de vele regeltjes van de Romeinen of luxe/comfort.

Dit verhaal gaat eigenlijk over de vraag of dat nou slechter of beter is.

Het zet jou, hopelijk, aan het denken over hoe al onze regeltjes verzonnen regeltjes zijn. En of je het daarmee eens bent of niet. Kleding dragen is een keuze, niet een wet van de natuur. Het idee dat je maar één partner mag hebben is een keuze, geen strikte regel van het universum. Wetten over gelijkheid of straffen plaatsen op duizenden mensen, hoe goed bedoeld ook, is een keuze.

Het hele idee van “beschaving” kan alleen bestaan als we beseffen wat “geen beschaving” is, en andersom.

Over de wetten

Ja, de Romeinen hadden wetten tegen “vreemdgaan”. Wat betekende dat iedereen dus precies één partner (van het andere geslacht) mocht hebben, en met een ander in bed liggen was strafbaar.

Zoals zo vaak in onze geschiedenis, was dit niet dezelfde straf voor man en vrouw. Een vrouw die vreemdging kreeg snel de doodstraf. Een man die vreemdging kon er onderuit komen als er “goede reden voor was”.

Ook mocht je als vrouw dus niemand aanklagen. Als jij een vrouw was, en je man ging vreemd, dan moest je jouw vader vragen om de rechtszaak te starten.

Tevens golden de eerste wetten alleen voor Romeinen, niet voor buitenlanders.

(Dat betekende niet dat buitenlanders een soort vogelvrij waren en zomaar mochten worden bestolen of vermoord. Het betekende dat als ze in de problemen kwamen, vaak andere regels werden toegepast. Meestal die van de handel, want buitenlanders kwamen vaak slechts om te handelen. Toerisme was niet zo’n ding in het tijdperk dat je een half jaar moest lopen om bij je favoriete strand te komen.)

Dit verhaal gaat dus ook over hoe wetten altijd al werden misbruikt en open zijn voor interpretatie of uitzonderingen.

Zowel de Romeinen als Germanen hingen veel gewicht aan getuigen. Hoe meer getuigen je kon oprakelen—het liefst natuurlijk mannen met status, zeker geen slaven—hoe beter je zaak. Ze hadden, gek genoeg, geen opnamemateriaal of DNA analyse.

Voor de Germanen stopte het hierbij. De Romeinen hadden dus een veel specifieker en groter rechtssysteem.

Ik kon geen bewijs vinden dat de getuigenis van een koninklijk lid automatisch bewijs zou betekenen. Dat idee is vooral gestoeld op soortgelijke wetten in de moderne tijd. In Amerika, bijvoorbeeld, krijgt een getuigenis véél meer waarde als deze wordt gemaakt door iemand die weet dat hij/zij snel zal sterven. Het idee is dan dat ze “geen reden meer hebben om te liegen”.

Niet perse een geweldig idee. Maar zulke dingen worden dus toegepast.

Ik overwoog dieper in wetten te duiken in dit verhaal, maar ja, het zat al zo vol. En de Romeinen waren echt dol op nieuwe wetten en rechtsvormen verzinnen. Geen zorgen, de Amori komen natuurlijk nog véél terug gedurende de hele Levenssaga.

Is dit nog wel voor kinderen?

Ik wil toch kort, opnieuw, hierover iets zeggen.

Alles is voor kinderen. Alles is voor iedereen!

Zeker een verhaal over beschaving, zelf opgelegde regeltjes, of cultuur goed is of niet, zou niet moeten censureren of dingen beter neerzetten dan ze zijn.

De stukjes van de verteller erdoorheen balanceren dit wel. Net zoals het feit dat het een duidelijk fantasy verhaal is, met dieren. (Het is makkelijker om te zeggen dat ze naakt zijn als dit, tja, betekent dat je naar een doodnormale wolf met een vacht kijkt. Als dit verhaal over mensen ging zouden velen het ineens een stuk drastischer vinden.)

Tegelijkertijd is het verhaal nog steeds erg mild. Wie geschiedenis eventjes bestudeert weet dat de rivier van mensheid dieprood kleurt en veel meer overstroomt dan dit. Het blijven pratende dieren, met grapjes en magie, en ik hoop dat ik hiermee een balans vindt.

Een balans waarbij we een wereld krijgen waar iedereen alles mag zeggen, mag denken, voor zichzelf mag beslissen. Waar we niks achterhouden voor kinderen noch volwassenen, jongen noch meisje.

In plaats van een wereld waar iedereen elkaar napraat zoals de Romeinen. Slavernij goedkeuren, vrouwen maar nét ietsje daarboven plaatsen, de hele dag wijn drinken, enzovoort.

Zij geloofden dat ze het hoogtepunt van beschaving waren. En dat waren ze ook, op veel manieren, in die tijd. De reden dat we nu véél beter weten is puur doordat er genoeg mensen opstonden die voor zichzelf dachten en een tegengeluid durfden geven.

Of weten we wel beter?